اگر بخواهیم درمورد داروهای افزایش بیش فعالی صحبت کنیم میگوییم که، بیش فعالی یا هایپر اکتیویتی، مشکلی عادی در کودکان و نوجوانان است که با افزایش فعالیت حرکتی، ناتوانی در تمرکز و کنترل عاطفی همراه است. این مشکل باعث اختلال در زندگی روزانه فرد میشود و ممکن است تاثیر مخربی بر عملکرد تحصیلی، روابط اجتماعی و رشد شخصیتی شخص داشته باشد. اهداف اصلی این مقاله بررسی عوارض، پیشنیازها و تاثیرات استفاده از داروهای افزایش بیش فعالی و همچنین مروری بر نقاط قوت و ضعف این درمانها است.
علاوه بر این، در این مقاله به مقایسه داروهای مختلف درمان بیش فعالی نیز پرداخته خواهد شد تا مشخص شود کدام یک از این داروها برتری دارد و کدام موارد نیاز به تغییر در درمان احتمالی دارند.با توجه به افزایش روز افزون استفاده از داروهای افزایش بیش فعالی، مطالعه و بهبود فهم ما در مورد اثرات مشترک و تناقضی این داروها امر ضروری است. همچنین، نیاز به توسعه روشهای مداخله دیگری نیز احساس میشود تا بتوان با توجه به نیازهای هر فرد، بهبودی بهتر و مطمئنتری در درمان بیش فعالی را فراهم کرد.
بیش فعالی چیست؟
بیش فعالی یا هایپر اکتیویتی یک اختلال در کودکان و نوجوانان است که با فزایندگی فعالیت حرکتی، ناتوانی در تمرکز و کنترل عاطفی همراه است. این مشکل معمولاً به طور مستمر و در طول زمان ثابت میماند و ممکن است عملکرد تحصیلی، روابط اجتماعی و رشد شخصیتی فرد را تحت تاثیر قرار دهد. اطفالی که با بیش فعالی مواجه هستند، دارای سطح اضطراب و بیثباتی عاطفی بالا هستند و معمولاً دشواری در کارها و مسائل روزمره دارند. برای کسب اطلاعات بیشتر و مشاوره در زمینه کاردمانی ذهنی می توانید با مجموعه کلینیک خانه امید در تماس باشید.
آنها ممکن است برای طولانیترین مدت توجه بتوانند حفظ کنند، بخصوص در وظایفی که نیاز به تمرکز طولانی دارند. همچنین، نمیتوانند کنترل خشونت حاکم بر رفتار خود را داشته باشند و ممکن است به طور بیمورد در فعالیتهای خود نوعی بیشا پاتی از خود بروز دهند.علل بیش فعالی هنوز به طور کامل مشخص نشده اند، اما مشخص است که ژنتیک، مواد مخدر، محیط و عوامل شناختی میتوانند نقشی در توسعه این اختلال داشته باشند. افرادی که با بیش فعالی مواجه هستند، اغلب نسبت به سایر افراد حساسیت بیشتری به استرس نشان میدهند و ممکن است در ارتباطات اجتماعی دچار مشکل شوند.
تشخیص بیش فعالی معمولاً توسط پزشکان و روانشناسان تمام شده و بر اساس معیارهایی نظیر روشن وجود داشتن علائم بیش فعالی در طول شش ماه و در بیش از یک محیط (مانند خانه و مدرسه) قابل تشخیص است. برای مداخله در بیش فعالی، استفاده از روشهای رفتاری، مشاوره روانشناختی و در برخی موارد مصرف داروهای افزایش بیش فعالی معمول است. البته، در صورت مصرف داروها، تجویز و استفاده به دقت و با راهنمایی پزشک الزامی است.
علائم بیش فعالی
علائم بیش فعالی میتواند در حوزههای مختلف مشاهده شود و ممکن است با هم دیگر ترکیب شوند. برخی از علائم شایع بیش فعالی عبارتند از:
- بیقراری: فرد مبتلا به بیش فعالی نمیتواند آرامش خاطر کسب کند و بیش از حد حرکت میکند، اغلب به طور ناپیوسته.
- ناتوانی در تمرکز: دشواری در تمرکز روی یک فعالیت بخصوص، بیتوجهی به جزئیات و انجام کامل وظایف. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه گفتار درمانی و آشنایی با روش های درمانی این موضوع می توانید با مجموعه کلینیک خانه امید در تماس باشید.
- عدم تعادل عاطفی: عواطف ناپایدار، تندمزاجی، عدم کنترل احساسات و واکنشهای شدید به موقعیتهای روزمره.
- خشونت و افراط در رفتار: رفتارهای مخرب مانند شکستن چیزها، دست و پا زدن، به دیگران حمله کردن و سایر اظهارات خشونتآمیز.
- اشکال در روابط اجتماعی: دشواری در برقراری و حفظ دوستیها، مشکل در انطباق با قوانین و قواعد اجتماعی، استفاده نامناسب از لغات واژگانی و مشکل در فهمیدن احساسات دیگران.
- نظم و نامنظمی: مشکل در حفظ نظم، میانردهها و ساعات خواب نامنظم.
- دشواری در مدیریت زمان: دشواری در تعیین اولویتها و تکمیل فعالیتها در زمان مربوطه.
این علائم ممکن است در محیطهای مختلف مانند خانه، مدرسه، محل کار و برخی رویدادها بیشتر ظاهر شوند. به هر حال، برای تشخیص صحیح بلافاصله باید به مشاوره پزشکی مراجعه کرد تا از وجود اختلال بیش فعالی مطمئن شوید.
داروهای افزایش بیش فعالی
در برخی افراد، مصرف برخی داروها ممکن است باعث افزایش بیش فعالی یا تشدید علائم آن شود. این تاثیرات ممکن است به صورت عارضهای یا در رده داروهای خاصی رخ دهد. بهعنوان مثال، مصرف موارد زیر ممکن است در برخی افراد باعث افزایش بیش فعالی شود:
- محرکهای سینتیک مانند آمفتامینها (مثل آدرنالین و دکستروآمفتامین) که برای درمان اختلال دیسلکسیا (نقص توجه و بیش فعالی) استفاده میشوند. این داروها برخی از افراد را قادر به تمرکز بیشتر و کاهش بیش فعالی میکنند، اما در افراد دیگر ممکن است به علت تاثیرات جانبی، علائم بیش فعالی را تشدید کنند.
- آنتیدپرسانتها مانند آنتیدپرسانتها (مثل سرترالین و فلوکستین) که برای درمان افسردگی مصرف میشوند. در برخی افراد این داروها ممکن است علائم بیش فعالی را تشدید کنند. برای آشنایی بیشتر با روش های درمانی توانبخشی می توانید با مجموعه کلینیک خانه امید در تماس بوده و راهنمایی های مورد نیاز خود را دریافت کنید.
- استروئیدها مانند پردنیزولون و دکادرون که برای درمان عوارض التهابی و بیماریهای دیگر استفاده میشوند. در برخی افراد این داروها ممکن است به شدت عملکرد بیش فعالی را افزایش دهند.
- یکی دیگر از داروهای افزایش بیش فعالی ریتالین و استیمولانهای مشابه که برای درمان اختلال توجه و بیش فعالی (ADHD) استفاده میشوند. این داروها در صورت استفاده نادرست یا جرعه بالا ممکن است به جای کاهش بیش فعالی، علائم را تشدید کنند.
همچنین، برخی داروهای دیگر نیز ممکن است با توجه به روش عملکردشان، در بعضی افراد باعث تشدید بیش فعالی شوند. بنابراین، برای کسانی که تمایل دارند داروهای خاصی مصرف کنند، مهم است که با پزشک خود در مورد عوارض جانبی و تاثیرات آنها در بیش فعالی صحبت کنند. همچنین، توصیه میشود قبل از تغییر داروها یا جرعهها، با پزشک معالج مشورت نمایند.
در نتیجه، برخی داروها میتوانند در برخی افراد باعث افزایش بیش فعالی شوند. این تاثیرات ممکن است متنوع باشند و به تشدید علائم مرتبط با بیش فعالی منجر شوند. از جمله داروهای افزایش بیش فعالی که این تاثیر را میتواند داشته باشند محرکهای سینتیک، آنتیدپرسانتها، استروئیدها و ریتالین است.برای آشنایی بیشتر با روش های درمان بیش فعالی می توانید با مجموعه کلینیک خانه امید در تماس بوده و راهنمایی های مورد نیاز خود را دریافت کنید.
قبل از مصرف هر دارویی، مهم است که با پزشک خود مشورت کنید و در مورد عوارض جانبی و اثرات آنها در بیش فعالی صحبت کنید. وارد کردن تغییرات در داروها یا جرعهها باید تحت نظارت پزشک معالج اتفاق بیفتد. شما می توانید برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد داروهای افزایش بیش فعالی می شوند، می توانید به سایت کلینیک خانه امید مهر مراجعه کنید.